Bu yazımızda genel anlamda internet üzerinden satış yapan tüm işletmeler için en önemli kavramlardan biri olan e-ticaret veya e-com üzerinde duracağız. Yazımızın içerisinde E-ticaret nedir? E-ticaret çeşitleri nelerdir? Türkiye’de e-ticaretin konumu nasıl? E-ticaretin geleceği nasıl olacak? gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
E-Ticaret Nedir?
E-ticaret işletmelerin ve bireylerin internet aracılığıyla ürün veya hizmet alıp satmalarını sağlayan bir iş modelidir. İlk olarak 1994 yılında Phil Brandenberger tarafından kullanıldı. Sting müzik grubunun Ten Summoner’s Tales adlı albümünü alarak tarihe geçen bir olay gerçekleştirmiştir. Dünyada çok fazla ses getiren bu alışverişten sonra perakende devleri olan Amazon ve Alibaba gibi firmalar e-ticaret ile sektöre farklı bir tarz kazandırmışlardır.
E-Ticaretin İstihdama Etkisi
Çalışanların, işlerini elektronik ortamda yürütmelerine olanak sağlanması, işverenlerin ve çalışanların elektronik ortamda buluşarak görüş alışverişinde bulunmaları ve iş paylaşımını yapmaları çalışma hayatı bakımından çalışanların ortamını geleneksel ortamdan elektronik ortama kaydırmıştır. E-ticarete olan ilgi ve müşteri hacminin genişlemesiyle kalifiye personele olan ihtiyaç da artmaktadır.
E-ticaretin istihdama iki farklı etkisi bulunmaktadır. İlk etkisi yeni iş kollarının ortaya çıkmasını sağladığı için yeni istihdama da olanak sağlar. Diğer etkisi ise var olan iş sahalarında e-ticaretin kullanılmasıyla yeni görevlerin oluşturulmasıdır. Kısacası e-ticarete geçen eski şirketler veya yeni kurulmuş e-ticaret şirketleri işgücünü azaltmaya hedeflenmektedir. Ayrıca istihdamın perakende ticaret, seyahat acenteleri ve turizm şirketlerinde olumsuz etkilendiği görülmüştür
E-Ticaret Çeşitleri
Firmadan Son tüketiciye E-Ticaret (Business to customer /B2C)
En çok bilinen e-ticaret uygulamasıdır. Bu pazar genel olarak web üzerinden direkt olarak son kullanıcıya ulaşabilen sanal mağazalarda görülmektedir. Pazarlama faaliyetleri için gereken zaman, personel, dükkan kirası ve araç maliyetlerini minimuma indirme imkanı sağlar. Müşteri yönünden ise alışverişte zaman, mekan gibi zorunlulukların ortadan kalkmasına sağlar. Ayrıca alışveriş sürecinin uzamadan kolayca tamamlanması gibi avantajları vardır. Genel olarak B2C pazarında oluşan başarı daha kolay rakamlara dökülür. Satılan her malın ve müşterilerin her türlü istatistiği size doğru yolu bulmanızda yardımcı olur.
Firmadan Firmaya E-Ticaret (Business to Business/B2B)
İşletmelerin online ortamda birbirlerine mal ve hizmet satmasıdır. Sadece bununla da sınırlım değildir. Şirketler arasında bilgi alışverişine ve finansal işlemlerin yapılmasına olanak sağlar. B2B genelde bayilik sisteminde çok tercih edilen bir yöntemdir.
B2B web sayfalarının bir başka işlevi, online ticaret sürecini kısaltmasıdır. Milyonlarca firmanın yer aldığı internette ticaret yapmak için en uygun şirketleri aramak oldukça zorlu bir süreçtir. B2B sayfaları işte burada devreye girerek, alıcı ve 2 satıcıyı bir araya getirir.
B2B siteleri, alım satım sürecinde bütün işlemleri online ortamda gerçekleştirmenize olanak tanıdığı için, maliyetlerinizi gözle görülür biçimde azaltır. Ama B2B siteleri aracılığıyla maliyetleri azaltmanın asıl yolu, ürün ya da hizmet tedariğinde elektronik pazarlama stratejilerini kullanmaktır. Ürün ya da hizmet tedariğini, bütün opsiyonları görerek, en uygun fiyatı sunan şirketleri inceleyerek gerçekleştirmek, tedarik zincirinizin yarattığı maliyetlerin, şaşırtıcı oranlarda azalmasını sağlar.
Son Tüketiciden Şirkete E-Ticaret (Consumer to Business/C2B)
Şirketten tüketiciye e-ticaret modelinin tam tersi olan tüketiciden şirkete (consumer to business) e-ticarette, tüketiciler mallarını şirketlere satıyorlar. Bu model geleneksel ticaret yöntemi olan şirketlerin tüketicilere ürün sunmasından farklı işliyor. Bu modele daha çok kişisel bloglarda ya da internet forumlarında rastlamak mümkün oluyor.
Tüketiciden Tüketiciye E-Ticaret (Consumer to Consumer/C2C)
Tüketicilere üçüncü bir aracıyla internet üzerinden alım satım imkanı sunar. Üçüncü aracı genellikle satılan ürünlerden belirli bir komisyon alır. Bu sitelere örnek olarak açık arttırma ya da ikinci el eşya alım satımı yapılan internet siteleri gösterilebilir.
Türkiye’de E-Ticaretin Konumu
Kuzey Amerika ve Asya dünyada en yüksek e-ticaret hacmine sahip bölgelerdir. Bu bölgeler geleneksel ticaret alanında da büyük bir hacmine sahipler. Güçlü ekonomileri sayesinde bu seviyeye ulaşmışlar. Ancak tuhaf olan durum ise bu bölgeler haricinde e-ticaretin daha hızla büyümesidir. Türkiye’nin de içinde bulunduğu bazı ülkeler son dönemlerde e-ticarette en çok ivme kazananlar arasında.
2020 istatistiklerine göre Türkiye’de e-ticaret hacminin yılın ilk yarısında geçen yıla göre %64 artarak 91 milyar 700 milyon liraya ulaştığı duyuruldu. Toplam e-ticaretin yüzde 60’ının 3 ilde yapılmıştır, bunun yüzde 47 İstanbul, yüzde 8 Ankara ve yüzde 5 İzmir şeklinde dağıldığını biliniyor. En fazla harcama tutarına sahip sektör havayolları olmuştur ve onu giyim sektörü takip etmektedir.
Ticaret bakanı Ruhsar Pekcan e-ticaret sektöründe KOBİ’ler için destek kampanyası gerçekleştirdi. Bu sayede 3 bin 761 KOBİ’nin e-ticaretle tanıştı ve KOBİ’lere 1,2 milyar lira aktarıldı.
E-Ticaretin Geleceği
Dijital Danışmanlar
Accenture şirketinin yapmış olduğu çalışmaya göre online alışveriş yapanların %39’unun, çok fazla seçenekten dolayı aradıklarını bulamayıp siteyi terk ettiği görülmüştür. Gelişmiş filtreleme imkanı ile müşterinin karar vermesine yardımcı olacak yöntemlerin kullanımı artmaya başladı. Yapay zeka ve makine öğrenmesiyle çalışan bu dijital danışmanlar daha da gelişemeye devam edecek.
Gerçek Zamanlı Özelleştirme
Bu uygulama sayesinde müşterilerin zevklerine uygun ürün önerimi sayesinde müşteri memnuniyeti maksimize edilmeye çalışılıyor. Her müşteriye özel olarak ürün sunabilmek için veri madenciliği ve makine öğrenimi gerektiriyor.
Sosyal Ticaret
İnsanlar, arkadaşlarıyla çıktığı alışverişte bireysel alışverişlerinden daha çok para harcarlar. Bu nedenle firmalar aynı etkiyi online ortamda da yaratmak için sosyal ticaret uygulamasını hayata geçirmek istiyorlar. Benzer zevklere sahip kullanıcıların birbirleriyle iletişime geçmelerini ve koleksiyonlarını paylaşmalarını sağlıyor. Ek olarak Bir inbound pazarlama ve satış platformu olan HubSpot’un yaptığı bir araştırmaya göre, katılımcıların %81’i, arkadaşlarının yaptıkları paylaşımların satın alma kararlarını doğrudan etkilediğini ifade etti.
Artırılmış ve Sanal Gerçeklik
Artırılmış ve sanal gerçeklik e-ticarete entegre olmaya başlamıştır. Fakat perakende şirketleri de iki boyut yerine üç boyutlu ürün görüntüleme sistemine geçtiği zaman online alışveriş çok daha kolay ve eğlenceli olacaktır.
Aynı Günde Teslimat ve Drone ile Teslimat
Teslimat hızı, müşterinin bir ürünü online olarak satın alıp almama kararını etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Aynı gün teslimat ve drone ile teslimat, kullanıcılara her geçen gün daha cazip hale gelmektedir. Yapılan araştırmaya göre e-ticaret kullanıcılarının %33 drone ile teslimata ilgi duyuyor. Bu nedenle hem farklılaşmak hem de teslimat süresini optimize etmek açısından etkili bir yöntemdir. Ama drone ile teslimat konusunda müşterilerin kafalarında bazı sorular var. Örneğin hırsızlık, hasar ve ulaşımı zor olan bölgelere teslimat gibi konularda tereddütleri bulunmaktadır. Bu sorular için hala net cevaplar verilmiş değil.
İnksen olarak e-ticaret hakkında hazırlamış olduğumuz yazımız umarım sizler için faydalı olmuştur. İlginizi çekebilecek diğer konular için blog yazılarımızı okumanızı tavsiye ederiz.
